(10 yaş altı çocuklar için…)
Çocuklarımıza Normalleşmeyi Nasıl Anlatsak?
Bir ebeveyn olarak sürecin başından beri aklınızın hep bir köşesinde çocuğunuz vardı, biliyoruz ki şimdi de öyle…Bazı çocuklar bu süreci öfke, kaygı gibi daha yoğun duygular deneyimleyerek ve uyum sağlamakta zorluk çekerek geçirirken bazı çocuklar ise bu sürece daha kolay uyum sağlayabilir. Bu noktada bir ebeveyn olarak çocuğunuzun zorlanmasını duygusal olarak tolere edebiliyor olmanız, çocuğunuzun nasıl hissettiğini sorarak onun duygularına, düşüncelerine nasıl hissettiğine alan açıyor olmanız oldukça önemli. Bu dönemde çocuğunuz dışarı çıktığında maskeli insanları gördüğünde kaygı, korku gibi duygular deneyimleyebilir. Veya maske kullandığında bunalarak maskesini çıkarmak, daha fazla maske kullanmak istemeyebilir. Tüm bunlarla ilgili çocuğunuzla etkili iletişim kurarak bu süreçle ilgili onu bilgilendirmeniz çok değerli olacaktır.
İşte çocuğunuza normalleşmeyi anlatma sürecinde size yardımcı olabilecek bazı ipuçları:
-Çocuğunuza normalleşme sürecinden bahsederken göz teması kurun, verdiği tepkilere önem verin, anlattıklarınızla ilgili nasıl hissettiğini, neler düşündüğünü sorun ve en önemlisi onu içtenlikle dinleyerek anladığınızı, duyduğunuzu gösterin.
-Çocuğunuz uzun zamandır evde olduğu için ani değişiklikler onun için zorlayıcı olabilir. Önce evin önündeki sokağa çıkarak yürümek, evin yakınındaki bir markete gitmek gibi rutin değişikliklerine adım adım başlamaya özen gösterin.
-Normalleşme süreci ile ilgili bilgi verirken detayları iyi anlatmaya çalışın; biz yetişkinler hepsini iyi biliyor olabiliriz ama çocukların bazen tekrarlamamıza ihtiyaçları olabileceğini unutmayın. Örneğin; ellerimizi güzelce yıkamak, maskemizi takmak, sosyal mesafeye dikkat etmek, arkadaşlarımıza bir süre daha sarılmamak gibi önlemleri almaya devam edeceğinizi vurgulayabilirsiniz.
-Çocuğunuza dışarı çıktığında sosyal mesafe, alınacak tedbirler gibi eskisinden farklı değişen durumlar olacağını oyunlardan faydalanarak anlatabilirsiniz. Özellikle küçük yaş grubu çocuklarda oyunlaştırmalar çocuğunuzun tüm bunları anlamasına yardımcı olacaktır. Örneğin, evde yere daireler çizerek sosyal mesafeyi anlatmak bir fikir olabilir.
Çalışan Annelere İşe Geri Dönme Sürecini Anlatmak için İpuçları:
Sosyal izolasyona bağlı olarak aylardır evde çocuğunuzla bir aradaydınız; buna bağlı olarak çocuğunuz sizinle kalmaya, evde çalışmanıza alıştı. Aynı biz yetişkinler gibi çocuklar da aylardır evde yeni bir rutine adapte olur hale gelmişlerdi; şimdi tekrardan rutinlerinin değiştiği bir döneme girdik. Bir anne olarak bir yanınızla zaman zaman hem çocuğunuzla ilgilenmek hem işinize odaklanmakla ilgili zorlandığınız için işe dönmeyi iple çekerken bir yanınızla da çocuğunuzu özleyeceğiniz için çelişkili duygularla bir arada kalabilirsiniz. Özellikle daha küçük ve kaygılı çocuklar için de annelerinin yeniden işe dönme süreci zorlayıcı olabilir.
-İşe döneceğiniz zaman belli olduktan sonra, çocuğunuza virüsün etkisinin azalmaya başladığını ve sizin de eskisi gibi tedbirinizi alarak işinize gidebileceğinizi söyleyebilirsiniz.
-Çocuğunuza onunla evde zaman geçirmeye çok alıştığınızı ve işe gitmenin sizin için de zor olacağını, onu özleyeceğinizi vurgulayabilirsiniz; sizin de ona duygularınızı açıyor olmanız oldukça önemlidir.
-Her zaman rutinlerin bize iyi geldiğini, geçiş süreçlerinde bizi güvende hissettirdiklerini söylüyoruz. Çocuğunuz için gelişimine uygun olarak de eski rutini hatırlatıyor olmanız ona iyi gelecektir; örneğin ‘‘Eskiden olduğu gibi sabah kalkacağım, işe gideceğim, akşam da eve geri döneceğim ve sonra seninle oynayacağım, yine eskisi gibi birlikte vakit geçireceğiz’’.
-Çocuklarınızın sizin işe dönüyor olmanız ile ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşmaları için onları teşvik edebilirsiniz. Örneğin, ‘‘Peki benim işe dönecek olmamla ilgili sen nasıl hissediyorsun, neler düşünüyorsun?’’ gibi bir soru sorarak çocuğunuzun duygularına, düşüncelerine, kaygılarına alan açarak tüm bunların üzerine konuşabilirsiniz.
-Bazı çocuklar daha kaygılıdır ve kaygılarını duyduğunuzu bilmeleri onlara iyi gelecektir; örneğin ‘‘Ben işe döneceğim için kaygılı, üzgün hissediyorsun’’ diyebilirsiniz. Eğer çocuğunuz bu durumla ilgili hiçbir şey hissetmediğini söylerse; sonrasında da her zaman sizinle paylaşabileceğini vurgulayarak bir açık kapı bırakın ki; istediği zaman sizinle nasıl hissettiğini paylaşabilsin.
-Çocuğunuzdan sizin için bir resim yapmasını, o resimi iş yerinize götüreceğinizi, masanıza asacağınızı ve onu hatırlayıp mutlu olacağınızı söyleyebilirsiniz; çünkü biliyoruz ki siz de çocuğunuzu hep aklınızda taşıyor olacaksınız…
Yazar: Uzman Klinik Psikolog Naz Töz
