Yazar: Uzm. Psk. Ece Bozdağ
Dünyaya bir çocuk getirmemizle birlikte anne-baba olarak en temel görevimiz yavrularımızın fiziksel, duygusal ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak, onların büyüyüp gelişmesi için iyi koşulları sağlamaktır. Peki aile içerisinde hepimizin psikolojik sağlamlılığı birbiriyle ilişkili ise anne-baba ilişkisi çocuğun gelişimi üzerinde nasıl bir etkiye sahip?
“Bir çocuğun 3 ebeveyni vardır. Annesi, babası ve anne-babası arasındaki ilişki. Bu üçüncü ebeveyn çok önemlidir.” der Byron Norton. Çocuğun, anne-baba arasındaki sevgi dolu , huzurlu ve şefkatli ilişki içerisinde büyümesinin sosyal gelişimine muazzam katkıları vardır. Araştırmalar, mutlu evliliğe sahip çiftlerin çocuklarının psikolojik sağlamlığı ve empati özelliğinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Tam tersi de, düzenli çatışmaların ve anlaşmazlıkların olduğu evlerde çocukların bundan etkilenmemesi ne yazık ki söz konusu değil.
Çocuklar modelleyerek öğreniyor!
İnsan yavrusu temel becerilerini, yakın ilişkilerin neye benzediğini, ilişkilerde nasıl iletişim kurulması gerektiğini, çatışmalarla baş etme becerilerini en çok anne-baba arasındaki ilişkiden modelleyerek öğrenir. Elbette bu demek değil ki çocuklar, anne-babasının en ufak bir tartışmasından olumsuz etkilenecek. Çocuğun önünde hiçbir tartışma olmaması veya eş rolleri arasında çatışma olmaması gerçekçi değildir.
Tartışma çocuğun önünde olduysa, çözümü de çocuğun önünde olmalıdır.
Anne-babasının tartıştığını gören çocuk için en önemli nokta tartışmadan sonra sorunun çözümlendiğini de görmesidir. Eğer aile içerisinde tartışma nadiren gerçekleşiyor ve sonrasında hızlıca ilişkide onarım gerçekleşiyorsa bu durum çocuklar için zarardan çok fayda getirebilmektedir. Çocuk, anne ve babasının özür dilediğini, davranışının sorumluluğunu aldığını ve birbirlerine saygılı davrandıklarını görmelidir. Çocukların aile içerisinde ‘herkesin hata yapabildiği, bunun sonucunda hatalarından ders alıp özür dilediğini’ öğrenmesi yetişkin hayatlarına taşıyacakları çok önemli bir kazanımdır.
Sizin iletişim tonunuz, onun ilişkilerinin tonu olacak.
Aile içerisinde iletişim tonumuz nasılsa çocuk da kendi ilişkilerinde bu tonu kullanacaktır. Anne-baba eş rollerindeki çatışmayı sağlıklı yollarla çözdüğünde çocuğun içselleştirdiği de bu olacaktır; fakat anne-baba arasındaki sorunlar düşmanlık içeriyor ve sesler düzenli olarak yükseliyorsa çocuk problemlerimin çözümünün sertlikten geçtiğini ve saldırganlığın mübah olduğunu öğrenir. Çocuğun şiddeti normalize etmesi için doğrudan maruz kalmasına gerek yoktur.
Bir evde herkesin duygusu birbirine bulaşır.
Mutlu çocuklar mutlu evlerde büyür. Çocuğunuzun mutlu bir birey olarak yetişmesi için en az bireysel ebeveynliğiniz kadar partner ilişkinize önem verdiğinizden emin olmanız ve üçüncü ebeveyni ihmal etmemeniz önemlidir.
Ozellikle anne gerekse babanin onun yasami boyunca mutlak ihtiyaci olan seyleri verebilmesinin on kosulu ilk onceler dogandan ayri bir mekands tutulmamasidir. Cunku kadinda bulunan annelim icgudusunu besleyen hormon bisalimi dogumdan hemen sonra baslayip izleyen gun ve haftalar icinde yakinligin gitgide pekismesine bagli olarak devam eder. Fakat aksi olursa , basks yer goturulurse doganin anne ve cocuga tanidigi firsat kscirilmis olur. Uzmanlarin ‘ bonding’ dedigi bu durum birbirine ait olma ya da butunlesmek duygusu yaratabilir.bilim bunun cocugun tum yasami boyuna belurleyici onemini yeni jesfetmistir. Cocugu ile bonding iliskisi kuramamis anndler ise bilinc disina itilmis oykusunden dolayi bir iliski kuramamissa , anlamini ogrendikten sonrs yosunlugu ona hissettirmemesi onem tasir. Yine ucuncu sahislar onem kazanir bu nedenle o a model olabilecek uygun olan yakin davranabilecek kisiler bu acigi kapatmata bir nebze yardim eder. Bu anne ve babanin arasinda guclu duygularla yuklu affektif bsg kurmasina engel maz.