Reddet, azalt, yeniden kullan, dönüştür ve çürüt. Doğru değil mi? Dünya alarma geçti peki ya sen? Hazır evde kalmışken, zaman varken ne dersiniz biraz ele alalım mı evdeki durumu?
Artık bireysel değil insanlık için düşünmemiz gereken, bencilliği bir kenara bırakmamız gereken zamanlar. Sıfır atık hareketine nasıl katılabilirim sorusu çoğumuzun aklında. Tabii ki bir anda geçiş zor ancak her minik adım dünya için hatırı sayılır bir değişiklik yapacak. Buna önce tabii kendi evimizden başlamamız gerekiyor.
Mesela banyomuz: nemlendiriciler, parfüm şişeleri, farklı taraklar, çeşit çeşit şampuanlar, otellerden kaçırılan ufak şişeler, tek kullanımlık diş fırçaları… devam edeyim mi? Bu manzara eminim çoğumuzun banyo dolabının manzarası. O zaman kolları sıvayalım ve reddetmeye, azaltmaya, yeniden kullanmaya, bir adım daha öteye götürüp dönüştürmeye ve çürütmeye götürelim.
Önce dolaptan başlayalım. Bir kere ilk kontrolümüz tarih: Son kullanma tarihi geçenler kenara.
Her kozmetik ürünü bekledikçe bakteri yuvasına dönüşüyor. İkinci sorumuz ise kendimize “düzenli kullanıyor muyum?” cevap hayır ise kenara.
Peki ya “kaç kullanımlık?” işte bu soru da önemli. Kullan at ürünler oldukça yer kaplıyor. Özellikle seyahatlerden aldığımız ufak şampuanları, tek kullanımlık diş fırçalarını reddetmeye başlayarak sürdürülebilirliğe katkı sağlayabilirsiniz.
Evinizde bunlardan çok varsa ve bir gün belki kullanırım diye bekliyorsa alın ve gerçekten ihtiyacı olan birine aktarın ve yerine tekrar doldurulabilir şişelerde kendi şampuanlarınızı tercih edin.
Bu soruların cevaplarıyla yavaş yavaş reddetmeye başladığınızda dolabınızda yer açmaya başladığınızı göreceksiniz. Günlük düzende çok amaçlı, paketsiz, dökme ürünlere yönelmek sizi rahatlatacak.
ihtiyacın kadar alıp, yeteri kadar tüketmek ve biteni geri dönüştürmek, dünyaya artık bunu borçlu olduğumuzu ve büyük tüketim çağının gerçekten sonu gelmesi gerektiğini biliyoruz.
Sıra geldi kompost’a. Kompost nedir?
Hemen her türlü organik atığın bir araya getirilerek çürütülmesi sonucu elde edilen doğal bir gübredir.
Neler kompost’a gidebilir? Lifli gıdalar dışında neredeyse her şey. Mesela muz kabuğu konamıyor. bunun da en büyük nedenlerindne biri çürüme esnasında ortaya salınan koku. Doğal gıda atıklarını açık alanda hava alan bir kutuya koyup öylece bırakmaktan bahsediyorum, üreyen bakteriler tüm atık gıdaları yiyerek ortadan kaldırıyor, işte kompost kısaca bu.
Kompostu iki-üç günde bir hafifçe karıştırmanız yeterli olacaktır. Yaklaşık 20-30 gün sonunda kompost hazır hale gelir. Doğru hazırlandığında kompost karışımı böceksiz, hoş kokulu ve tane tane bir toprak görünümünde olmalıdır.
Kompost nelerden yapılır?
Yeşil malzemeler:
- Sebze-meyve kabukları ve artıkları
- Taze otlar, çimler
- Çay atığı
- Yeşil yapraklar
- Yumurta kabukları (gübrenin kalsiyum değerini arttırır)
Kahverengi malzemeler:
- Dallar ve ağaç kabukları
- Fındık-ceviz kabuğu
- Talaş
- Kuru yapraklar ve çam iğneleri
- Saman, sap
Komposta neler konulmaz?
- Et, balık, süt gibi hayvansal ürünler
- Kedi köpek dışkısı
- Yağlı yiyecek artıkları
- İşlenmiş kağıtlar
- Çocuk bezi veya hijyenik ped/tampon
- Üzerinde tohumları bulunan otlar
- Kahve ve çay poşetleri
- Limon, portakal, greyfurt gibi asitli meyveler
- Plastikler
Kompost’a ayrıca yüzde yüz pamuk kulak çubuğu, kâğıt mendil, göz pamuğu, ahşap ve bambu diş fırçaları da girebilir.
Gündelik hayatımızda ufak adımlar aslında dünyaya ve geleceğimize katkı sağlayacak. Sorun, sorgulayın, etiket okuyun, araştırın, kitap okuyun. Mesela bu konudaki favori kitabım; Bea Johnson Sıfır Atık Ev kitabıyla daha sade, doğa dostu ve ekonomik bir yaşam için önerileri okuyabilirsiniz.
Aslında kozmetik ürünleri mutfaktaki malzemelerimizle çok da rahat eşleşiyor. Sağlığa zararlı sentetik içeriklere alternatif besinlerden yararlanılabilir.
- Nemlendirici kreme alternatif zeytinyağı, hindistancevizi yağı kullanılabilir.
- Deodorant için İngiliz karbonatı ve hindistan cevizi yağını karıştırabilirsiniz. Bu hem gözeneklerinizi tıkamadan kokuyu engelleyecek hem de cildinizi nemlendirecek.
- Kuru şampuan kullanan biriyseniz mısır nişastasıyla saç diplerinize masaj yapmanız yeterli.
- Kakao, keçiboynuzu, tarçın, pancar tozunu karıştırarak allık elde etmeniz, bir yuvarlak fırça yardımıyla da nemlendirici üzerine sürmeniz deoldukça pratik.
